5 strategicznych kierunków rozwoju usług cloud computing

Dynamiczny rozwój technologii, zmieniające się potrzeby biznesowe oraz rosnąca świadomość w zakresie faktycznego potencjału chmury obliczeniowej sprawiają, że obawy przed tym modelem wykorzystania zasobów IT słabną. W ślad za tym coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie rozwiązań w chmurze, powstają też nowe usługi cloud computing. W kontekście rozwoju chmury już teraz istotną kwestią jest bezpieczeństwo. Ogromny potencjał kryje się pod hasłami IoT i 5G. Dojrzała chmura to jednak także nowe wyzwania dla przedsiębiorstw.

Rośnie zainteresowanie hybrid cloud i multicloud

Śmiało można powiedzieć, że chmura osiągnęła już pewien stopień dojrzałości. Po rozwiązania w chmurze publicznej lub hybrydowej sięga coraz więcej przedsiębiorstw zarówno tych małych i średnich, jak i duże korporacje. To właśnie zasługa dojrzałości usług cloud computing oraz elastyczności takich rozwiązań.

Duże korporacje zostały też poniekąd zmuszone do korzystania z chmury publicznej pod presją mniejszych organizacji, które to budują swoją przewagę konkurencyjną właśnie w oparciu o chmurę publiczną i oprogramowanie open source. Pośród chmur publicznych na rynku polskim zdecydowanie najpopularniejsza jest Azure – według raportu ITwiz Best100 korzysta z niej 77% uczestniczących w badaniu firm. 45% ankietowanych CIO i CTO wskazało także chmurę AWS, a 28% Google Cloud.

Ponad 40% badanych zadeklarowało, że korzysta z chmur wielu dostawców, a niemalże połowa posiada hybrydową architekturę chmurową. Do ich najważniejszych zalet zaliczają:

• wykorzystanie najlepszych dostępnych rozwiązań (30%),
• zwiększenie elastyczności (19%),
• uniknięcie tzw. vendor-lock (18%).

Ta różnorodność środowisk świadczy przede wszystkim o coraz większym doświadczeniu w korzystaniu z cloud computing na polskim rynku.

1. Usługi cloud computing: nowe rozwiązania i… nowe potrzeby

Dzisiejszy kształt chmury wynika z jej wieloletniej ewolucji, w której należy uwzględnić przetwarzanie sieciowe (grid computing), przetwarzanie na żądanie (utility computing) czy usługi typu ASP (Application Service Providing – usługa dostarczania aplikacji). Obecnie, chmura obliczeniowa coraz częściej wykorzystywana jest jednak w zastosowaniach specjalistycznych. Na rynku rośnie, przykładowo, liczba usług dedykowanych do obsługi komunikacji pomiędzy urządzeniami M2M (Machine to Machine), danych pochodzących z infrastruktury Internetu Rzeczy, administracji sprzętem czy strumieniowego przetwarzania i analizy danych.

Na rozwój oferty usług wykorzystujących środowiska chmury publicznej wpływa też rozwinięcie dotychczasowej koncepcji PaaS w kierunku specyficznych funkcji aplikacyjnych. Według analiz firmy Gartner do 2025 roku 85% organizacji będzie używać kontenerów (w porównaniu do 30% w 2020 r.). Popularność zyskuje również Serverless Computing (przetwarzanie bezserwerowe), które zapewnia możliwość dowolnego komponowania funkcjonalności dostępnych w chmurze na zasadzie modułów. Zmienia się też podejście operatorów usług chmurowych, którzy udostępniają klientom różne środowiska i platformy programistyczne.

Widać też coraz większą otwartość dostawców usług chmurowych na możliwość łączenia, komunikacji i migracji pomiędzy poszczególnymi platformami chmurowymi. To wszystko wpływa na zwiększenie dynamiki rozwoju usług cloud computing, nawet mimo tego, że rynek ten już dziś rozwija się wykładniczo. Należy spodziewać się, że sytuacja ta utrzyma się przez dłuższy czas. Aspekt ten warto uwzględnić także na etapie planowania strategii IT przedsiębiorstwa. Przy wykorzystaniu cloud computing nie ma mowy o stagnacji, co sprawia, że rynek należy stale obserwować, oceniać i odpowiednio dopasowywać pojawiające się oferty oraz usługi do zmieniających się potrzeb organizacji.

Rozwój chmury wspierany jest też popularyzację innych istotnych trendów technologicznych. To przede wszystkim wspomniany już Internet Rzeczy, który wkracza do przedsiębiorstw na szeroką skalę. Drugim motorem napędowym rozwoju technologii cloud computing jest coraz powszechniejsze dążenie do implementacji koncepcji Big Data. Potrzeba analizy danych wymaga korzystania z odpowiednio dużych zasobów obliczeniowych. Znacznych zasobów wymagają też zyskujące dziś na znaczeniu technologie związane z biznesowym wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz technologii Blockchain.

2. Eksplozja przetwarzanych i gromadzonych danych

Popularyzacja usług cloud computing, a także ogólny rozwój technologii sprawił, że odczuwamy radykalną zmianę pod względem ilości zarządzanych danych, a także tego jak i gdzie te zasoby są archiwizowane. W 1992 roku na świecie powstawało 100 GB danych dziennie, w 1997 roku 100 GB na godzinę, obecnie jest to ponad 50 000 GB na sekundę. Mówimy więc o prawdziwej eksplozji danych. Za ponad 30% generowanych danych odpowiadają przedsiębiorstwa. Wszystko wskazuje jednak na to, że skala produkowanych i przetwarzanych globalnie danych będzie ciągle rosła – choćby za sprawą rozwoju Internetu Rzeczy, który pociąga za sobą generowanie i wymianę informacji przez miliony urządzeń; zaawansowaną analitykę Big Data, ale także – coraz większe – załączniki pocztowe i puchnące bazy danych.

Dla przedsiębiorstw, zwłaszcza tych, które planują projekty związane z analityką lub sztuczną inteligencją, tak znaczący rozrost danych oznacza ciągłą potrzebę rozbudowy pamięci masowych i centrów danych. W efekcie, to właśnie poszukiwanie przestrzeni na dane jest jednym z powodów, dla których przedsiębiorstwa skłaniają się ku przenoszeniu aplikacji do chmury publicznej. Daje ona gwarancję łatwej skalowalności, a w porównaniu z rozwojem własnej infrastruktury – także realne oszczędności. W ramach długoterminowej strategii rozwoju IT warto jednak uwzględnić stały wzrost potrzeb w obszarze pamięci masowych – czy to w chmurze, czy w ramach lokalnej infrastruktury.

3. Internet Rzeczy (IoT)

Funkcjonowanie Internetu Rzeczy jest praktycznie niemożliwe bez wsparcia chmury i łączy się z ogromem danych, które trzeba składować, przetwarzać i sprawnie przesyłać. Potencjał koncepcji IoT rośnie wraz z liczbą połączonych urządzeń i skalą analizowanych danych. Sprawia to, że na potrzeby obsługi urządzeń IoT niezbędne jest odpowiednie, rozbudowane zaplecze infrastrukturalne. Same urządzenia to często jedynie czujniki z prostymi funkcjami sieciowymi.

Tymczasem, do zbudowania infrastruktury IoT potrzebne jest zapewnienie efektywnej komunikacji między poszczególnymi urządzeniami, odpowiedniej przepustowości, a w końcu zasobów, aby pozyskane dane przetworzyć i efektywnie wykorzystać w biznesie. Tutaj właśnie dochodzimy do kolejnego obszaru istotnie wpływającego na rozwój chmury. Model ten pozwala bowiem na realizację tych zadań dzięki dużej mocy obliczeniowej, skalowalności i dostępności.

O dużym znaczeniu IoT dla rozwoju modeli usług cloud computing świadczą m.in. rozwiązania oferowane przez wiodących dostawców. Amazon oferuje np. AWS IoT, które obejmuje narzędzia SDK pozwalające łączyć, autoryzować i wymieniać wiadomości za pomocą różnych protokołów pomiędzy urządzeniami IoT, a serwerami AWS. Z kolei Microsoft Azure IoT oferuje pakiet funkcji pozwalających m.in. łatwo łączyć sensory z chmurą Microsoftu. Natomiast Google oferuje usługę Cloud IoT Core, która służy do centralnego zarządzania urządzeniami Internetu Rzeczy. Analogiczne usługi oferuje też m.in. Oracle.

Warto pamiętać, że jako światowa gospodarka jesteśmy dopiero na początku rozwoju Internetu Rzeczy. W kolejnej dekadzie należy spodziewać się znaczącej popularyzacji IoT zwłaszcza w przemyśle, branży motoryzacyjnej. Wiele wskazuje na to, że usługi cloud computing będą fundamentem rozwoju tego typu rozwiązań. Cloud computing przyda się też na potrzeby zarządzania nowymi modelami biznesowymi wykorzystującym Internet Rzeczy na szeroką skalę.

4. Nowa jakość bezprzewodowej komunikacji

Wbrew obiegowej opinii 5G to znacznie więcej niż tylko wydajniejsze i szybsze łącza bezprzewodowe. Nowa technologia ma ogromne szanse na zniesienie wielu dotychczasowych ograniczeń związanych z wykorzystaniem wszelkich usług online.

Jakie są najważniejsze zalety sieci 5G sprawiające, że jest ona tak istotna także dla technologii cloud computing? Sieć ta zapewnia do miliona połączeń na kilometr kwadratowy, gdy w przypadku 4G/LTE możemy mówić jedynie o tysiącach. Takie zagęszczenie możliwości komunikacyjnych wpisuje się w potrzeby związane z projektami IoT, czy Smart City. Równocześnie, 5G pozwala na znaczące zmniejszenie opóźnień w transmisji danych. Opóźnienie przy transmisji 5G wynosi 1-4 ms, a przy 4G/LTE to 40 ms. Podobnie jest też z przepustowością i szybkością łącza. Dostawcy technologii 5G mówią o przepustowościach rzędu kilku gigabitów dla pojedynczego połączenia. Założenia standardu to download na poziomie 10 G/s oraz upload rzędu 1 G/s.

Technologia 5G to także szansa na tworzenie zupełnie nowych usług i produktów w oparciu o zasoby oferowane w modelu cloud computing. Upowszechnienie standardu 5G będzie miało znaczący wpływ na komunikację, sposób w jaki pracujemy, korzystamy z poszczególnych urządzeń. Niewątpliwy jest przy tym rozwój wearables, czyli wszystkich inteligentnych zegarków, czy nowych form urządzeń mobilnych. Dla biznesu oznacza to jeszcze większe tempo zmian, konieczność zachowania dużej elastyczności i możliwości skalowalności, co znów sprowadza się do konieczności wykorzystania zasobów z chmury.

5. Wyzwania związane z bezpieczeństwem

Usługi świadczone współcześnie w modelu chmury publicznej są na ogół dużo lepiej zabezpieczone niż większość rozwiązań IT wykorzystywanych przez firmy w ramach ich lokalnej infrastruktury. Obawy związane z bezpieczeństwem cloud computing wykazują najczęściej organizacje, które z chmury nie korzystają. W przypadku firm, które zdecydowały się na wdrożenie takich usług zaobserwować można spadek wcześniejszych obaw.

Nie zmienia to jednak faktu, że wraz z rosnącą skalą zagrożeń IT, istotną kwestią staje się zabezpieczenia środowisk chmury obliczeniowej oraz przetwarzanych za ich pośrednictwem danych należy podchodzić wielowymiarowo. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, to atutem środowisk chmury publicznej pozostaje efekt skali, a także fakt, że ich operatorzy dysponują środkami finansowymi, najnowszymi technologiami, a także wiedzą pozwalającą na zapewnienie należytego poziomu ochrony. Nie zawsze jest to równie oczywiste w przypadku rozwiązań bazujących na własnej infrastrukturze.

Środowiska chmurowe stanowią idealną podstawę dla rozwiązań Disaster Recovery, czyli odzyskiwania po awarii. Według najnowszego badania Veeam – Data Protection Trends 2022 w ciągu ostatnich 12 miesięcy 98% organizacji w rejonie EMEA doświadczyło nieoczekiwanych przestojów. Dzięki cloud computing organizacje mają do dyspozycji nie tylko skuteczny backup, ale również replikację do zewnętrznego zapasowego centrum danych. W ramach tego nowoczesnego rozwiązania tworzy się lustrzaną wersję głównego środowiska, którą można szybko uruchomić w razie awarii, a tym samym zachować ciągłość działania firmy. Pozwala to uniknąć związanych z nieplanowanymi przestojami strat finansowych i wizerunkowych.

Należy jednak pamiętać, że wykorzystanie usług oferowanych w modelu chmury obliczeniowej nie zwalnia użytkowników z troski o bezpieczeństwo. Za zabezpieczenie danych przetwarzanych w chmurze odpowiada zarówno operator, jak i klient. Brak współpracy w tym zakresie oznacza najczęściej wzrost ryzyka biznesowego. Największym wyzwaniem w kwestii chmury wydają się być sami użytkownicy. Bardzo ważne jest więc opracowanie, wdrożenie i przestrzeganie odpowiednich polityk bezpieczeństwa. Wykorzystanie dobrych praktyk zmniejsza ryzyko potencjalnych wycieków informacji, włamań i niepożądanych dostępów.

Chmura z potencjałem

Wszystko wskazuje na to, że technologie cloud computing czeka dalszy, dynamiczny rozwój wynikający z ich ogromnego potencjału dla biznesu. Chmura obliczeniowa jest elementem ściśle powiązanym ze wszystkimi nowymi rozwiązaniami technologicznymi – i odpowiedzią na pojawiające się wraz z nimi potrzeby firm. Co więcej, za sprawą łatwości wdrożenia i wykorzystania, skalowalności, elastyczności, a także szerokości dostępnej dziś oferty usług cloud, stanowią one faktyczny motor rozwoju nowych usług i modeli biznesowych dla wielu przedsiębiorstw, także średnich i dużych organizacji.